Minstens een op de tien vrouwen krijgt ooit borstkanker. Hoe komt het dat de wetenschap niet in staat is om borstkanker uit te roeien, zoals we dat wel kunnen met sommige infectieziekten zoals de pest? En als een vrouw dan toch de ziekte krijgt, hoe komt het dan dat we al die kankercellen niet gewoon kunnen doden met medicatie? Professor oncologie, Hans Wildiers, legt een en ander uit.
Hoe ontstaat kanker?
Elke dag delen er in ons lichaam miljarden cellen om de organen te vernieuwen. Bij elke celdeling wordt het volledige DNA gekopieerd. Soms gebeurt hierbij een foutje. Ons immuunsysteem is echter in staat om de meeste van die fout gekopieerde cellen uit te schakelen, maar af en toe glipt er wel eens een door de mazen van het net. Deze fout gekopieerde cel kan zich dan ongecontroleerd verder delen en dan spreken we over kanker.
Hoe ontstaat borstkanker?
Wanneer fout gekopieerde cellen in de borst ontstaan, groeien die meestal eerst in de melkgangen. Tot zolang ze in de melkgang blijven, spreken we nog niet van kanker, maar van een voorloper ervan. Als de ontaarde cellen door de melkgang heen dringen, komen ze in het weefsel er rondom terecht. Hier komen ze lymfevaten tegen, waardoor ze naar de lymfeklieren kunnen gaan. Maar ze kunnen ook in de bloedvaten binnensijpelen, waardoor ze via het bloed in de rest van het lichaam kunnen terechtkomen.
Kun je borstkanker voorkomen?
Het is een ingewikkeld mechanisme, dat we nog niet volledig kennen. Borstkanker wordt niet veroorzaakt door één fout in een celdeling. Er zijn heel wat verschillende fouten die deze kanker kunnen veroorzaken. Bovendien zijn er meestal ook verschillende fouten samen nodig vooraleer een tumorcel echt kwaadaardig kan worden. We weten ook niet goed waarom die fouten zich voordoen bij bepaalde mensen en bij anderen niet. Het is puur toeval en pech. Er zijn wel een aantal risicofactoren: je hebt een licht verhoogd risico op borstkanker wanneer je geen kinderen hebt gehad of wanneer je geen borstvoeding hebt gegeven. Veel alcohol, te weinig bewegen: onze klassieke slechte gewoontes kunnen eveneens invloed hebben op onze kans om borstkanker te krijgen. Ook hormoonsubstituten tijdens de menopauze geven een licht verhoogde kans op borstkanker.
Soorten borstkanker
Er is één zeldzame soort van borstkanker, waar we de oorzaak wel goed van kennen, en dat is erfelijke borstkanker. Wie erfelijk belast is, heeft geen 10%, maar wel 60% of 70% kans om ooit borstkanker te ontwikkelen. Wie zich in deze situatie bevindt, overweegt vaak om een preventieve borstamputatie te doen.
Onder de niet erfelijke borstkankers zijn er veel verschillende soorten met veel verschillende prognoses en behandelingen. De meest voorkomende soort, ongeveer 70%, is hormoongevoelige borstkanker. Deze variant wordt veroorzaakt door de stimulatie van oestrogeen. Gelukkig bestaan hiervoor heel efficiënte anti-hormoontherapieën en is de behandeling van dit soort van borstkanker vaak succesvol.
De tweede soort van borstkanker die vaak voorkomt, wordt veroorzaakt door een eiwit, die eventuele tumoren snel doet groeien en snel laat uitzaaien naar andere organen. Ook hier bestaat heel goede medicatie voor. De prognose bij deze soort borstkanker is nagenoeg de beste. Als je er snel genoeg bij bent!
15% van de borstkankers is de triple-negatieve borstkanker en wordt gekenmerkt door de afwezigheid van voorgaande hormonen en eiwitten. Deze soort van borstkanker is niet eenvoudig te behandelen.
De stadia van borstkanker
Naast de soort borstkanker speelt de uitgebreidheid van de kanker een cruciale rol in de overlevingskansen van de patiënt. Hoe groot is de tumor en hoe ver is die verspreid? Hier onderscheiden we twee belangrijke situaties. In de eerste situatie spreken we van lokale borstkanker. In dit geval zit de tumor in de borst of in de lymfeklieren errond, bijvoorbeeld in de oksel. De tweede situatie is de uitgezaaide borstkanker. In dit geval is de tumor in de bloedvaten gegaan, waardoor hij kan doorgedrongen zijn in de botten, de lever, de longen, de hersenen …
Gelukkig wordt ongeveer 95% van de borstkankers ontdekt op het moment dat ze nog lokaal zijn. Wanneer we lokale borstkankers goed opereren, kunnen we ongeveer 60% van deze borstkankers genezen. 40% ontglipt echter omdat ze niet echt lokaal waren. Er waren al microscopisch kleine uitzaaiingen, die niet konden gedetecteerd worden en die pas jaren later voor problemen gaan zorgen in andere organen. Daarom wordt er bij lokale borstkanker ook al preventief medicatie gegeven tegen uitzaaiingen, waarmee we ongeveer de helft van die microscopische uitzaaiingen kunnen uitschakelen. Zo kunnen we het genezingspercentage van 60% optrekken tot 80%.
Bij 5% van de vrouwen die zich met borstkanker aanmelden, worden er echter ook al uitzaaiingen vastgesteld. Dit is een ongeneeslijke situatie. Dit percentage samen met de 20% van de lokale borstkankers, die achteraf toch uitgezaaid blijken te zijn, maakt dat ongeveer een vierde van de borstkankers ongeneeslijk is.
Ongeneeslijk, maar niet onbehandelbaar
Er is veel medicatie voorhanden waarmee we weliswaar tijdelijk, maar toch voor heel lang, uitzaaiingen kunnen onderdrukken. Daardoor wordt een uitgezaaide borstkanker doorgaans een chronische ziekte. Het verloop van deze ziekte is heel variabel. Zelden gaat het zeer snel, maar het is heel moeilijk om dat individueel te voorspellen.
Hoe komt het dat we uitgezaaide borstkanker nooit volledig uitgeroeid krijgen? Uitgezaaide tumorcellen worden vroeg of laat resistent aan alles. Een therapie kan een paar jaar heel goed werken en dan plots heeft ze geen vat meer op de tumor. De beste kans op genezing is wanneer we er vroeg bij zijn, nog vóór er uitzaaiingen kunnen zijn. Laat dus naar je borsten kijken. Het kan je leven redden.
0 reacties